Licencja, to nic innego jak upoważnienie do korzystania z dzieła autorskiego. Najczęściej zawierane jest w formie umowy, która szczegółowo reguluje wszelkie poczynione przez strony ustalenia, w tym w szczególności zakres korzystania z dzieła, w tym w szczególności czas i miejsce. Licencja może być udzielona na czas określony lub nieokreślony – zgodnie z art. 66 Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, co do zasady umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie 5 lat od dnia zawarcia umowy, na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę.
Polskie prawo autorskie wyróżnia dwa podstawowe rodzaje licencji, jakiej może udzielić twórca podmiotowi trzeciemu. Zostały one wskazane w art. 67 ust. 2 Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Zgodnie z jego treścią, jeżeli licencjodawca zobowiązał się w umowie licencyjnej do nieudzielania licencji na korzystanie ze swojego utworu innym podmiotom niż licencjobiorca, mamy do czynienia z licencją wyłączną. Osobom uprawnionym z licencji wyłącznej, umowa może dawać możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu praw autorskich majątkowych, w zakresie, który obejmuje umowa licencyjna.
Jeżeli umowa licencyjna nie przewiduje ograniczeń co do udzielania licencji na korzystanie z utworu innym podmiotom, licencjodawca może robić to bez żadnych ograniczeń – licencja niewyłączna.
Art. 67 ust. 2 przewiduje pewne ograniczenie licencjodawcy do upoważniania osób trzecich do korzystania z jego utworu. Ust. 3 tego samego artykułu odnosi się do licencjobiorcy. Zgodnie z jego treścią, może on upoważnić inne osoby do korzystania z utworu w zakresie licencji, jedynie wtedy, gdy uprawnia go do tego umowa.
Jak wskazaliśmy, licencja wyłączna i niewyłączna to dwa najbardziej podstawowe rodzaje licencji. Odnoszą się one do charakteru uprawnień, przysługujących licencjodawcy po zawarciu umowy licencyjnej. Innymi kryteriami podziału, jakie można przyjąć do wyodrębnienia innych typów licencji, mogą być między innymi:
- Źródła licencji
- Osoba, która udziela licencji
- Rodzaj przekazanych licencjobiorcy uprawnień
Do pierwszej ze wskazanych wyżej kategorii możemy zaliczyć licencje umowne (których źródłem jest zawarta umowa licencyjna), otwarte (licencje udzielone na podstawie jednostronnego oświadczenia woli licencjodawcy do adresowanego większej liczby odbiorców), przymusowe (udzielane przez Urząd Patentowy), dobrowolne (udzielane osobom trzecim przez osobę posiadającą ku temu podstawę i uprawnienie – np. Twórcę) oraz ustawowe (wyraźne, wynikające wprost z przepisów prawa zezwolenie na korzystanie z utworu).
Podział ze względu na osobę, która udziela licencji jest bardzo interesujący. Licencji udzielić może bowiem nie tylko twórca (licencja właściwa), ale także jej licencjobiorca, o ile uprawnia go do tego umowa. Licencjobiorca, któremu umożliwiono czerpanie korzyści z pozyskanej licencji, może udzielić jej innemu podmiotowi (sublicencja).
Czerpanie korzyści z udzielonej licencji, wynika z uprawnień, przyznanych przez licencjodawcę licencjobiorcy na podstawie umowy licencyjnej. Uprawnienia te mogą mieć charakter pełny (licencja pełna) lub częściowy (licencja niepełna). Licencjobiorca, któremu udzielono licencji pełnej, może czerpać z niej korzyści na każdym, wybranym przez siebie polu eksploatacji. Odwrotną sytuację zaobserwujemy w przypadku udzielenia licencji niepełnej – choć licencjobiorca wciąż jest uprawniony do czerpania korzyści z otrzymanej licencji, musi ograniczyć się jedynie do obszarów wyszczególnionych w treści umowy.
W niniejszym artykule przedstawiliśmy najistotniejsze w naszej opinii rodzaje licencji. Jeżeli potrzebujecie wsparcia prawnego, w kwestiach związanych z dochodzeniem roszczeń z tytułu udzielonej lub otrzymanej licencji, pozostajemy do Waszej dyspozycji.
Twórcom oraz innym podmiotom myślącym o udzieleniu licencji przypominamy, że dobra umowa jest podstawą udanej współpracy. Jej ogromne znaczenie uwypukla treść art. 67 u.p.a.p.p., zgodnie z którym najistotniejsze dla stron ustalenia, powinny zostać wprost wyrażone w jej treści. Przygotowanie umowy warto powierzyć kompetentnej osobie, która nie tylko ujmie w niej wszystko co najważniejsze, ale także odpowie na wszelkie pytania i rozwieje możliwości.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Stan prawny na dzień 09.05.2023 r.
Zapraszamy do kontaktu:
Radca prawny Tomasz Furmanek
Tel. 600 096 607
E-mail: tomasz.furmanek@kancelariacarter.pl
Zachęcamy jednocześnie do zapoznania się z naszą publikacją z zeszłego tygodnia, dotyczącą wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Przedsiębiorców. Znajdziecie ją pod linkiem – https://kancelariacarter.pl/wykreslenie-spolki-z-krs/
