W dobie cyfryzacji i wszechobecnego dostępu do Internetu, problematyka ochrony praw autorskich nabiera szczególnego znaczenia. Naruszenia praw autorskich są powszechnym problemem, który nie godzi w interesy autorów. W niniejszym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie są prawa autorskie, jakie formy może przybierać ich naruszanie, oraz jakie konsekwencje prawne i etyczne wynikają z ignorowania zasad ochrony własności intelektualnej.
Prawa autorskie jest to ogół praw osobistych i majątkowych przysługujących autorowi utworu, które upoważniają go do decydowania o eksploatacji dzieła oraz czerpania z niego korzyści finansowych. Prawo autorskie pozostaje w mocy bez względu na formę czy stopień ukończenia utworu. Ich przedmiotem, zgodnie z definicją ustawową, jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Przepisom o ochronie praw autorskich podlegają m.in.:
· utwory muzyczne, filmowe, komputerowe, fotograficzne itp. (dobra niematerialne),
· wzory użytkowe, przemysłowe, znaki towarowe itp. (działalność wynalazcza).
Naruszenie praw autorskich ma miejsce, gdy utwór jest wykorzystywany poza zakresem dozwolonego użytku bez odpowiedniego zezwolenia, takiego jak licencja. Dozwolony użytek obejmuje między innymi rozpowszechnianie utworu na potrzeby osobiste. Warto podkreślić, że naruszenie praw autorskich może się zdarzyć niezależnie od tego, czy osoba naruszająca jest tego świadoma oraz czy czerpie z tego jakiekolwiek korzyści.
Sankcje cywilne
Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały naruszone lub zagrożone, ma prawo do żądania zaprzestania tych działań. Jeśli naruszenie już miało miejsce, może domagać się przywrócenia stanu poprzedniego, co oznacza usunięcie skutków naruszenia przez sprawcę. Może to obejmować publiczne oświadczenie o określonej treści i formie, na przykład przyznanie faktycznego autorstwa w przypadku plagiatu. Jeśli działanie było zawinione, nawet w najmniejszym stopniu, twórca może żądać zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
W przypadku naruszenia praw majątkowych twórca ma następujące roszczenia:
- Zaniechanie naruszenia.
- Usunięcie skutków naruszenia.
- Naprawienie wyrządzonej szkody majątkowej, co może odbyć się na dwa sposoby:
- Na zasadach ogólnych, gdzie twórca musi udowodnić wystąpienie szkody, jej wysokość oraz winę naruszyciela.
- Poprzez zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku zawinionego naruszenia — trzykrotności stosownego wynagrodzenia. Jest to specyficzne roszczenie, które nie wymaga dowodzenia wysokości szkody, a jedynie wysokości wynagrodzenia, jakie twórca otrzymałby, gdyby korzystanie odbyło się za jego zgodą. Przy dochodzeniu dwukrotności tego wynagrodzenia nie trzeba nawet wykazywać winy naruszyciela.
- Wydanie uzyskanych korzyści.
Twórcy mają prawo do ochrony swojej pracy, zarówno w kontekście praw osobistych, jak i majątkowych.
Jeśli zmagasz się z naruszeniem swoich praw autorskich lub potrzebujesz wsparcia w zakresie ochrony własności intelektualnej, nasza kancelaria jest tutaj, aby Ci pomóc. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne doradztwo i wsparcie w egzekwowaniu swoich praw.
Zapraszamy do kontaktu:
Radca prawny Tomasz Furmanek
Tel. 600 096 607
E-mail: tomasz.furmanek@kancelariacarter.pl
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Stan prawny na dzień 30.05.2024 r.
